Maximumbedrag excessief lenen en verkrijging krachtens erfrecht
Maximumbedrag excessief lenen en verkrijging krachtens erfrecht
Gegevens
- Kenmerk
- KG:003:2023:4
- Publicatiedatum
- 20 juli 2023
- Bron
- Kennisgroepen Standpunten
- Status
- Geldig
Aanleiding
X is enig erfgenaam van Y. Tot de nalatenschap van Y behoren onder meer aandelen in A BV en diverse schulden aan A BV. Na vererving bedragen de schulden van X aan A BV meer dan het maximumbedrag van € 700.000 (wettekst 2023) van artikel 4.14a, tweede lid, van de Wet inkomstenbelasting 2001 (hierna: Wet IB 2001) waardoor bij X een fictief regulier voordeel in aanmerking moet worden genomen.
De schulden van X aan A BV bestaan uit:
een eigenwoningschuld van Y, die voor X geen eigenwoningschuld is,
een rekeningcourantschuld ontstaan tijdens het leven van Y en
een rekeningcourantschuld van X ontstaan door uitvoering van het testament van Y.
Vraag
Kan het maximumbedrag van € 700.000 (wettekst 2023) van artikel 4.14a, tweede lid, Wet IB 2001 worden verhoogd met de hiervoor genoemde drie schulden zonder dat voor X sprake is van een fictief regulier voordeel?
Antwoord
Nee, het maximumbedrag kan niet verhoogd worden met deze schulden zonder dat voor X sprake is van een fictief regulier voordeel.
Beschouwing
Tot de reguliere voordelen uit aanmerkelijk belang behoort mede het bovenmatige deel van schulden die kort gezegd de belastingplichtige heeft bij de vennootschap waarin de belastingplichtige een aanmerkelijk belang heeft (artikel 4.13, eerste lid, onderdeel f, Wet IB 2001). Onder schulden wordt daarbij verstaan: alle civielrechtelijke schuldverhoudingen en verplichtingen. Bij de bepaling van het bovenmatige deel (het bedrag boven kort gezegd het maximumbedrag van € 700.000 (wettekst 2023) ) telt alleen de eigenwoningschuld niet mee (artikel 4.14a, zesde lid, Wet IB 2001).
Afgezien van de eigenwoningschuld is in deze wettelijke systematiek dus niet van belang wat de oorzaak of de reden is van het ontstaan van de schuld.
Bovendien is vererving van schulden bij de vennootschap aan de orde geweest tijdens de parlementaire behandeling van de Wet excessief lenen bij eigen vennootschap.
1. De eigenwoningschuld van Y, die voor X geen eigenwoningschuld is
De wetgever heeft de situatie dat een eigenwoningschuld van de erflater overgaat op de erfgenamen en daarmee geen eigenwoningschuld meer is, onderkend en op vragen van de NOB geantwoord dat het niet in lijn met het doel van de Wet excessief lenen bij eigen vennootschap ligt om voor deze situatie een uitzondering te maken.
In de Nota naar aanleiding van het verslag (nr. 9) Wet excessief lenen bij eigen vennootschap is hierover het volgende opgenomen[voetnoot 1]:
“De NOB vraagt of erfgenamen een zekere tijd kan worden gegund om te voorkomen dat als gevolg van onverwachts overlijden zij worden geconfronteerd met een fictief regulier voordeel. Het doel van de maatregel is om excessief lenen bij de eigen vennootschap te ontmoedigen. Indien belastingplichtigen tijdens leven hun leningen (gedeeltelijk) aflossen, zou deze situatie niet voorkomen. Het ligt derhalve niet in lijn met het doel van de maatregel om voor deze situatie een uitzondering te maken, nog afgezien van de toename in complexiteit die een uitzondering met zich mee zou brengen. Indien de aanmerkelijkbelanghouder (erflater) tijdens leven geen actie onderneemt om het totaalbedrag van de schulden aan de eigen vennootschap te verlagen tot maximaal € 500.000, dan wordt de verkrijger van het aanmerkelijk belang en de excessieve lening geconfronteerd met een fictief regulier voordeel. De systematiek van het negatief fictieve reguliere voordeel regelt dat de door de erfgenamen verschuldigde belasting bij aflossing van de lening of vervreemding van het aandelenbelang via verrekening weer wordt teruggegeven. Mocht een erfgenaam dus worden geconfronteerd met een heffing als gevolg van een onverwachte erfenis en hij of zij lost vervolgens deze lening aan de eigen vennootschap af (bijvoorbeeld vanuit de erfenis), dan krijgt diegene de betaalde belasting via verrekening weer terug. Indien de schulden aan de eigen vennootschap binnen hetzelfde jaar van overlijden worden verminderd tot € 500.000 dan vindt in het geheel geen heffing plaats.”[voetnoot 2]