Vergoeding wettelijke rente over ambtshalve teruggaaf invorderingsrente of vervolgingskosten
Vergoeding wettelijke rente over ambtshalve teruggaaf invorderingsrente of vervolgingskosten
Gegevens
- Kenmerk
- KG:207:2023:5
- Publicatiedatum
- 23 november 2023
- Bron
- Kennisgroepen Standpunten
- Status
- Geldig
Aanleiding
Als een al (deels) betaalde belastingaanslag wordt verminderd, dan betaalt de ontvanger evenredig te veel betaalde invorderingsrente en vervolgingskosten terug. De ontvanger doet dit ambtshalve. De Hoge Raad heeft op 18 augustus 2023, ECLI:NL:HR:2023:1121, geoordeeld dat titel 4.4 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) niet van toepassing is op de ambtshalve teruggaaf van vervolgingskosten. De Hoge Raad oordeelt dat een bestuursrechtelijke regeling voor vergoeding van rente over het terug te betalen bedrag ontbreekt. Daarom geldt de regeling van het Burgerlijk Wetboek.
Vragen
Moet de ontvanger wettelijke rente vergoeden op grond van het Burgerlijk Wetboek bij de ambtshalve teruggaaf van invorderingsrente en/of vervolgingskosten?
Zo ja, over welke periode moet de ontvanger wettelijke rente vergoeden?
Antwoorden
Over het algemeen geldt dat de beschikking invorderingsrente en/of vervolgingskosten onherroepelijk is op het moment van de ambtshalve vermindering en daarmee voor rechtmatig moet worden gehouden. In sommige situaties kan er toch op grond van onrechtmatige daad aanspraak worden gemaakt op vergoeding van wettelijke rente over de terug te betalen invorderingsrente en/of vervolgingskosten. Het zal dan om uitzonderingssituaties gaan. Of dit het geval is moet worden beoordeeld aan de hand van de omstandigheden van het geval. Hier kan bijvoorbeeld sprake van zijn als de ontvanger, zoals in het dossier dat leidde tot de uitspraak van de Hoge Raad van 18 augustus 2023, uitstel van betaling in verband met bezwaar of beroep verleent en vervolgens in weerwil van dat uitstel een teruggaaf verrekent met kosten en invorderingsrente.
Er kan alleen sprake zijn van schade door onrechtmatige daad als de belastingaanslag verminderd of vernietigd wordt door de rechter, of als de inspecteur de aanslag in bezwaar vermindert met toekenning van een proceskostenvergoeding.Als de ontvanger wettelijke rente vergoedt op grond van het Burgerlijk Wetboek, dan vergoedt hij wettelijke rente vanaf de datum dat het bedrag van de invorderingsrente en/of vervolgingskosten is voldaan tot aan de datum van terugbetaling.
Beschouwing
Invorderingsrente
Als een belastingschuldige een belastingaanslag te laat betaalt, dan wordt op grond van artikel 28, eerste lid, van de Invorderingswet 1990 (hierna: Iw 1990) invorderingsrente in rekening gebracht. Als de belastingaanslag daarna wordt verminderd, dan moet de ontvanger evenredig de invorderingsrente verminderen (ook eventuele belastingrente wordt dan door de inspecteur evenredig verminderd, zie Kamerstukken II 2011/12, 33 003, nr. 3, p. 125 en verder). Het verminderen van invorderingsrente is in het verleden niet altijd goed gegaan (zie onder andere de Kamerbrief van de staatssecretaris van Financiën van 19 februari 2021, Kamerstukken II 2020/2021, 31 066, nr. 798). Om duidelijk te maken dat en in welke gevallen de invorderingsrente wordt herrekend, heeft de staatssecretaris hiervoor beleidsregels opgenomen in artikel 28.2 van de Leidraad Invordering 2008 (zie de toelichting Wijziging Leidraad Invordering 2008, Besluit van 30 juni 2021, Stcrt. 2021, 33908).
In de gevallen waarin het verminderen van invorderingsrente in het verleden niet goed is gegaan, wordt dit hersteld. In sommige herstelgevallen krijgt de belastingschuldige de achteraf te veel betaalde invorderingsrente pas na jaren terug. De vermindering van invorderingsrente wordt aan de belastingschuldige kenbaar gemaakt met een niet voor bezwaar vatbare beschikking (KG:207:2022:4. Omdat de vermindering ook niet voortvloeit uit een wettelijk voorschrift, is titel 4.4 van de Awb niet van toepassing op de ambtshalve teruggaaf van invorderingsrente (zie artikel 4:85 Awb en vgl. Hoge Raad 18 augustus 2023, ECLI:NL:HR:2023:1121). De vraag of er wettelijke rente moet worden vergoed, moet worden beantwoord op grond van het Burgerlijk Wetboek.