Gerechtshof Amsterdam, 18-03-2025, ECLI:NL:GHAMS:2025:1155, 24/189

2.1.

Bij authentieke akte van 14 maart 2003 hebben belanghebbende en zijn voormalige partner, [naam] (hierna: [naam] ), [stichting] (hierna: de Stichting) opgericht. De Stichting heeft onder meer ten doel het voor rekening van de houders van door de Stichting met betrekking daartoe uit te geven certificaten, in eigendom verwerven, beheren en exploiteren van onroerende zaken, aangemerkt als beschermde monumenten in de zin van de Monumentenwet, in het bijzonder van het pand met aanbehoren, staande en gelegen te [Z] , [straat] 46, 48, 50, kadastraal bekend als gemeente [Z] , [adres] (hierna: de woning).

2.2.

Bij een tweede authentieke akte van 14 maart 2003 heeft de Stichting twee certificaten uitgegeven aan belanghebbende en [naam] , tot welke certificaten zij elk voor een tweede gedeelte zijn gerechtigd. Bij authentieke akte van 21 maart 2003 is de woning aan de Stichting geleverd. De koopprijs van de woning bedroeg € 1.420.000.

2.3.

In verband met de verwerving van de woning door de Stichting en de verbouwing van de woning is door belanghebbende ten behoeve van [naam] een bedrag ter beschikking gesteld van € 450.000. In een niet ondertekende conceptovereenkomst van geldlening (gedateerd 13 maart 2003/14 april 2003) is onder meer bepaald dat [naam] over het niet afgeloste deel van de hoofdsom geen rente verschuldigd is, maar dat de vordering zowel in positieve als in negatieve zin wordt geïndexeerd naar de waarde van de woning (beleggingsleer).

2.4.

Op 28 september 2007 hebben belanghebbende en [naam] een vaststellingsovereenkomst gesloten, waarin het volgende is opgenomen ten aanzien van het door belanghebbende aan [naam] ter beschikking gestelde bedrag:

2. [ Belanghebbende] heeft van de kosten van verwerving en daarna gepleegd onderhoud drie vierden betaald, zodat hij op [ [naam] ] een vordering heeft wegens te leen gegeven gelden gelijk aan een vierde van de totale kosten, neerkomend op vierhonderd vijftigduizend euro (€ 450.000,00).

3. Partijen zijn met elkaar overeengekomen dat [belanghebbende] in plaats van een vergoedingsvordering op [ [naam] ] ad vierhonderd vijftigduizend euro (€ 450.000,00) een vordering op laatstgenoemde heeft waarvan het beloop correspondeert met het economisch belang van de helft van de ten name van [ [naam] ] gestelde certificaten in [de woning]. Zie [#] .

4. In totaliteit is [belanghebbende] op grond van het vorenstaande in economische zin voor drie vierden gerechtigd in [de woning] en [ [naam] ] voor een vierde.”

2.5.

Bij authentieke akte van 16 augustus 2016 hebben belanghebbende en [naam] hun samenlevingsovereenkomst gewijzigd. In deze akte is onder meer het volgende opgenomen:

5. (…)

Partijen hebben bij onderhandse akte, waarvan een kopie aan deze akte is gehecht, vastgesteld dat de economische gerechtigdheid van partijen in gemelde twee certificaten als volgt is:

- [ [naam] ] vijfentwintig procent;

- [ belanghebbende] vijfenzeventig procent.

a. Indien de samenleving anders dan door overlijden eindigt heeft [belanghebbende] het eerste recht de certificaten van [ [naam] ] (…) over te nemen. (…)

b. (…)

c. (…)

d. De partij aan wie de certificaten worden toegescheiden is verplicht beide hypothecaire geldleningen over te nemen en de andere partij deswege te vrijwaren;

voorts zal de overnemende partij het aandeel van de andere partij in de overwaarde van de certificaten tegelijk bij de toescheiding van de certificaten moeten uitkeren.

e. In het geval geen van partijen de toescheiding van de certificaten wenst zullen partijen tot verkoop overgaan van [de woning] (…);

b. bij het overlijden van [ [naam] ] verblijft haar aandeel in de certificaten A.1 en A.2 aan [belanghebbende], zijnde één/vierde aandeel in de economische waarde, (…);

bij het overlijden van [belanghebbende] verblijft zijn aandeel in de certificaten A.1 en A.2 aan [ [naam] ] , zulks onder de verplichting aan de erfgenamen van [belanghebbende] schuldig te erkennen een bedrag ter grootte van drie/vierde (3/4e) van de waarde van de certificaten, (…)”

2.6.

Wegens beëindiging van de samenleving zijn bij authentieke akte van 24 juni 2020 de certificaten toebedeeld aan belanghebbende, zulks tegen een vergoeding door belanghebbende aan [naam] van een bedrag van € 1.500.000. In de akte is verder vermeld dat de certificaten in de verdeling zijn betrokken voor een waarde van € 3.000.000, zijnde de waarde van de woning, en dat belanghebbende ingevolge de onder 4 geciteerde vaststellingsovereenkomst een vergoedingsvordering op [naam] had van € 750.000. Ter zake van de toebedeling van het onverdeelde aandeel in de certificaten van [naam] aan belanghebbende wordt in de akte een beroep gedaan op de vrijstelling van overdrachtsbelasting als bedoeld in artikel 15, eerste lid, onderdeel g, van de Wet op de belastingen van rechtsverkeer 1970 (hierna: Wet BRV).

2.7.

In verband met hetgeen is vermeld onder 2.6 heeft de notaris aan belanghebbende een afrekening verstrekt waarvan de inhoud, voor zover hier van belang, als volgt kan worden weergegeven:

2.8.

Per brief van 30 november 2021 heeft de inspecteur aan belanghebbende meegedeeld dat hij voornemens was hem een naheffingsaanslag overdrachtsbelasting op te leggen ten bedrage van € 15.000 (2% van € 750.000), zich op het standpunt stellend dat de vrijstelling als bedoeld in artikel 15, eerste lid, onderdeel g, van de Wet BRV niet van toepassing is. Per brief van 20 december 2021 heeft belanghebbende de inspecteur meegedeeld het met dit voornemen niet eens te zijn.

2.9.

Met dagtekening 14 januari 2022 heeft de inspecteur belanghebbende de onderhavige naheffingsaanslag en beschikking belastingrente opgelegd. Bij uitspraak op bezwaar heeft de inspecteur de naheffingsaanslag en rentebeschikking gehandhaafd.