Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 04-11-2025, ECLI:NL:GHARL:2025:6992, 23/2967

2.1.

Belanghebbende is geboren in 1946 en had in de jaren 2015 en 2016 geen fiscaal partner. Belanghebbende heeft een broer, [naam3] (hierna: de broer).

2.2.

Belanghebbende was in de onderhavige jaren houder van de volgende twee bankrekeningen in Italië (hierna ook: de Italiaanse bankrekeningen), met de nagenoemde saldi:

2.3.

Op 3 april 2014 is vanaf een Luxemburgse bankrekening een bedrag van € 204.178,44 overgemaakt naar de – onder 2.2 genoemde – bankrekening van belanghebbende bij [bedrijf2] .

2.4.

Belanghebbende heeft op 14 april 2016 aangifte IB/PVV voor het jaar 2015 gedaan naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 29.198 en daarin geen belastbaar inkomen uit sparen en beleggen aangegeven. In de aangifte is ook opgave gedaan van een bedrag aan ‘pensioen e.d.’ van in totaal € 31.356, een eigen woning met een WOZ-waarde van € 251.000 en een eigenwoningschuld van € 42.088, en aanmerkelijkbelangaandelen in [bedrijf3] BV. Met dagtekening 3 juni 2016 heeft de Inspecteur aan belanghebbende de aanslag in de IB/PVV voor het jaar 2015 conform de ingediende aangifte opgelegd.

2.5.

Belanghebbende heeft op 30 maart 2017 aangifte IB/PVV voor het jaar 2016 gedaan naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 29.144 en daarin geen belastbaar inkomen uit sparen en beleggen aangegeven. In de aangifte is ook opgave gedaan van een bedrag aan ‘pensioen e.d.’ van in totaal € 31.784, een eigen woning met een WOZ-waarde van € 256.000 en een eigenwoningschuld van € 42.088, en aanmerkelijkbelangaandelen in [bedrijf3] BV. Met dagtekening 26 mei 2017 heeft de Inspecteur aan belanghebbende de aanslag in de IB/PVV voor het jaar 2016 conform de ingediende aangifte opgelegd.

2.6.

De Inspecteur heeft belanghebbende bij brief van 18 december 2019 verzocht inlichtingen te verstrekken over in het buitenland aangehouden vermogensbestanddelen. In deze brief heeft de Inspecteur – voor zover hier van belang – het volgende geschreven:

2.7.

Omdat belanghebbende niet had gereageerd op de onder 2.6. genoemde brief, heeft de Inspecteur bij brieven van 28 januari 2020 en 19 februari 2020 aan belanghebbende herinneringen gestuurd, met in laatstgenoemde brief de vermelding dat als de Inspecteur de gevraagde informatie niet vóór 4 maart 2020 heeft ontvangen, overwogen wordt om een informatiebeschikking af te geven.

2.8.

Bij brief van 6 maart 2020 heeft belanghebbende – voor zover van belang – als volgt gereageerd op de brief van de Inspecteur van 18 december 2019:

2.9.

Bij brieven van 10 juli 2020, 13 augustus 2020 en 18 september 2020 heeft de Inspecteur belanghebbende (bij herhaling) verzocht om aan het informatieverzoek te voldoen, omdat belanghebbende weliswaar had gereageerd bij brief van 6 maart 2020, maar de gestelde vragen niet heeft beantwoord. In de brief van 18 september 2020 heeft de Inspecteur belanghebbende daarbij uitdrukkelijk gevraagd zijn in de brief van 6 maart 2020 ingenomen standpunt te heroverwegen.

2.10.

Bij brief van 14 oktober 2020, door de Inspecteur ontvangen op 16 oktober 2020, heeft belanghebbende als volgt gereageerd op de – onder 2.9. genoemde – brief van 18 september 2020:

2.11.

Bij brief van 30 oktober 2020 heeft de Inspecteur aan belanghebbende het volgende geschreven:

- [bedrijf1]

Met rekening-/klantnummer - [rekeningnummer3]

- [bedrijf2]

Met rekening-/klantnummer - [rekeningnummer2]

2.12.

Aan het onder 2.11. genoemde verzoek heeft belanghebbende geen gehoor gegeven. Het Central Liaison Office van de Belastingdienst (hierna: het CLO) heeft op 27 januari 2021 een verzoek gedaan aan de Italiaanse autoriteiten. Verzocht is om de bankgegevens te verstrekken met betrekking tot de onder 2.2. genoemde bankrekeningen over de periode van 1 januari 2009 tot en met 31 december 2020.

2.13.

In mei en juni 2021 hebben de Italiaanse autoriteiten in het kader van dit verzoek aan het CLO gegevens verstrekt, waaronder een overzicht van de gegevens van de transacties en saldi over de jaren 2009 tot en met 2020 van de – onder 2.2. genoemde – bankrekening bij [bedrijf2] . In dit overzicht zijn onder andere opgenomen de onder 2.2. genoemde saldi en de onder 2.3. genoemde overboeking. Het saldo bedroeg ultimo 2013 € 5.386,83 en ultimo 2017 € 199.426,21. Volgens deze gegevens heeft belanghebbende in 2003 de bankrekening bij [bedrijf2] geopend, met als mede-rekeninghouder zijn broer.

2.14.

Bij brief van 15 juni 2021 heeft de Inspecteur belanghebbende wederom verzocht om informatie over zijn buitenlandse bankrekeningen, met het verzoek om de ‘verklaring vermogen in het buitenland’ vóór 15 juli 2021 ingevuld met de bijbehorende bijlagen aan de Inspecteur terug te sturen. Tekstueel is deze brief gelijk aan de onder 2.6. genoemde brief, maar nu aangevuld met een (derde) bankrekening bij [bedrijf4] Belanghebbende heeft aan het verzoek geen gehoor gegeven.

2.15.

Bij brief van 10 september 2021 heeft de Inspecteur aan belanghebbende aangekondigd over (onder meer) de jaren 2015 en 2016 navorderingsaanslagen in de IB/PVV op te leggen. Dit in verband met het niet aangeven van de Italiaanse banktegoeden en de dientengevolge te lage vaststelling van het voordeel uit sparen en beleggen. Hierbij is de Inspecteur ervan uitgegaan dat belanghebbende voor 50% gerechtigd is tot de Italiaanse bankrekeningen (de andere 50% is aan de broer toegerekend). Tevens is het voornemen kenbaar gemaakt vergrijpboeten op te leggen wegens het (voorwaardelijk) opzettelijk doen van onjuiste aangiften IB/PVV van 225%. Daarbij is volgens de Inspecteur rekening gehouden met de volgende strafverzwarende omstandigheden:

- het feit dat er bewust voor is gekozen om géén gebruik te maken van de diverse inkeerregelingen;

- het feit dat [belanghebbende] weigert volledige openheid van zaken te gegeven.”

2.16.

Belanghebbende heeft op de aankondiging gereageerd bij twee brieven van 26 oktober 2021. In één van de brieven heeft belanghebbende onder meer geschreven:

2.17.

Bij brief van 11 november 2021 heeft de Inspecteur aan belanghebbende de mededeling gedaan van (onder meer) de navorderingsaanslagen en vergrijpboeten over de jaren 2015 en 2016 en gereageerd op de onder 2.16. genoemde brieven van belanghebbende. De Inspecteur heeft bij de berekening van het voordeel uit sparen en beleggen 100% van de saldi van deze bankrekeningen toegerekend aan belanghebbende. Daaraan heeft de Inspecteur ten grondslag gelegd dat hij uit de onder 2.16. geciteerde verklaring van belanghebbende afleidt dat belanghebbende 100% gerechtigd is tot de Italiaanse bankrekeningen. De vastgestelde rendementsgrondslag box 3 heeft de Inspecteur als volgt berekend:

2.18.

Aan belanghebbende zijn met dagtekening 27 november 2021 de aangekondigde navorderingsaanslagen in de IB/PVV opgelegd. De navorderingsaanslag over het jaar 2015 is berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 29.198 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 7.808, en die over het jaar 2016 is berekend naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 29.144 en een belastbaar inkomen uit sparen en beleggen van € 7.733. Daarbij zijn over 2015 en 2016 vergrijpboeten opgelegd van respectievelijk € 5.269 (= 225% van € 2.342) en € 5.217 (= 225% van € 2.319). Belanghebbende heeft hiertegen bezwaar gemaakt bij bezwaarschrift van 4 januari 2022, door de Inspecteur ontvangen op 5 januari 2022.

2.19.

Tot de stukken van het geding behoort een afschrift van een door belanghebbende overgelegde brief met dagtekening 28 december 2021 van de broer aan de Inspecteur over zijn bezwaar tegen de aanslag in de IB/PVV 2018, waarin deze het volgende verklaart:

2.20.

Tot de stukken van het geding behoort een ambtsedige verklaring van [naam4] , werkzaam bij Belastingdienst/Kantoor Breda/Administratief centrum Verhuld Vermogen, van 20 oktober 2022, waarin deze verklaart dat met betrekking tot belanghebbende op basis van de Common Reporting Standard (CRS) uit Italië voor het belastingjaar 2018 gegevens zijn ontvangen over de onder 2.2. genoemde bankrekeningen. Een uitdraai van hetgeen in het systeem van de Belastingdienst is opgenomen omtrent de op basis van de CRS ontvangen gegevens is bijgevoegd. Hierin is met betrekking tot “2017” in de regel “crs:AccountBalance” bij de bankrekening bij [bedrijf1] € 0 vermeld, en bij [bedrijf2] € 199.426,21. De Inspecteur heeft ter zitting van het Hof – door het tonen van de laptop – aan belanghebbende en het Hof laten zien hoe voormelde gegevens in het computerprogramma eruit zien op het scherm. Op dit scherm stond als registratiedatum “24 oktober 2019”.

2.21.

Tot de stukken van het geding behoren door belanghebbende overgelegde afschriften van “Vooraf ingevulde gegevens van [belanghebbende] voor de jaren 2015 en 2016 waarin onder meer het volgende is vermeld:

2.22.

Tot de stukken van het geding behoren door belanghebbende overgelegde afschriften van aan zijn broer met dagtekening 2 april 2004 en 28 april 2004 door de Belastingdienst toegestuurde brieven, waarin wordt verzocht om over de twaalf jaren daarvoor gegevens en inlichtingen te verstrekken omtrent buitenlandse vermogensbestanddelen.

2.23.

Belanghebbende heeft eerder een procedure gevoerd over de aan hem met dagtekening 18 december 2020 opgelegde navorderingsaanslag in de IB/PVV over het jaar 2008. In deze procedure heeft de Inspecteur zich op het standpunt gesteld dat mede gelet op de – onder 2.3. genoemde – overboeking van een bedrag van € 204.178.44 het vermoeden is gerechtvaardigd dat belanghebbende reeds op 1 januari 2008 gerechtigd was tot buitenlandse banktegoeden van ten minste € 199.426. De Rechtbank heeft in haar uitspraak van 30 juni 2022 (ECLI:NL:RBNNE:2022:2681) – samengevat – geoordeeld dat uit de stukken van het geding niet volgt dat op het moment van overboeking in 2014 belanghebbende de gerechtigde was tot de Luxemburgse bankrekening en/of andere buitenlandse bankrekeningen, laat staan al in 2008. De Rechtbank heeft daarom de betreffende navorderingsaanslag vernietigd. De Inspecteur heeft hiertegen hoger beroep ingesteld, maar dit nadien weer ingetrokken.

2.24.

De Rechtbank heeft in haar uitspraak van 10 oktober 2023 de beroepen ongegrond verklaard, de uitspraken van de Inspecteur vernietigd voor zover deze de vergrijpboeten betreffen en de vergrijpboeten wegens overschrijding van de redelijke termijn (ambtshalve) verminderd met 5% tot € 5.005 (2015) en € 4.956 (2016). De Rechtbank is daarbij ervan uitgegaan dat de redelijke termijn van twee jaar is gestart op 10 september 2021 met de aankondiging van de vergrijpboeten en dat die termijn met minder dan een half jaar is overschreden. De Rechtbank heeft het verzoek om vergoeding van schade afgewezen omdat van een onrechtmatig besluit of van onrechtmatig handelen geen sprake is.