Gerechtshof Den Haag, 13-03-2025, ECLI:NL:GHDHA:2025:417, Bk-23/578 t/m BK-23/585

Team Belastingrecht

meervoudige kamer

nummers BK-23/578 tot en met BK-23/585

Uitspraak van 13 maart 2025

in het geding tussen:

[X] te [Z] , belanghebbende,

(gemachtigde: T. Vink)

en

de inspecteur van de Belastingdienst, de Inspecteur,

(vertegenwoordiger: […] )

inzake het hoger beroep van belanghebbende en het incidenteel hoger beroep van de Inspecteur tegen de uitspraak van de Rechtbank Den Haag (de Rechtbank) van 28 april 2023, nummers SGR 21/282, SGR 21/283, SGR 21/284, SGR 21/285, SGR 21/287, SGR 21/288, SGR 21/289 en SGR 21/290.

Procesverloop

1.1. De Inspecteur heeft aan belanghebbende over de jaren 2012 tot en met 2015 navorderingsaanslagen in de inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen (IB/PVV) opgelegd, berekend naar de volgende belastbare inkomens uit werk en woning (de navorderingsaanslagen IB/PVV) en daarbij de volgende belastingrente in rekening gebracht alsmede bij gelijktijdig gegeven beschikkingen over die jaren de volgende vergrijpboetes opgelegd:

1.2. De Inspecteur heeft gelijktijdig met de navorderingsaanslagen IB/PVV aan belanghebbende over de jaren 2012 tot en met 2015 navorderingsaanslagen in de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw) opgelegd (de navorderingsaanslagen Zvw) en daarbij de volgende belastingrente in rekening gebracht:

1.3. De Inspecteur heeft bij uitspraken op bezwaar de navorderingsaanslagen IB/PVV, de vergrijpboetes en de belastingrente als volgt verminderd en de navorderingsaanslagen Zvw gehandhaafd:

1.4. Belanghebbende heeft tegen de uitspraken op bezwaar beroep ingesteld bij de Rechtbank. Ter zake daarvan is geen griffierecht geheven. De Rechtbank heeft als volgt beslist, waarbij belanghebbende is aangeduid als eiser en de Inspecteur als verweerder:

“De rechtbank:

1.5. Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld bij het Hof. Ter zake daarvan is een griffierecht van € 136 geheven. De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend en heeft daarbij incidenteel hoger beroep ingesteld. Belanghebbende heeft een reactie ingediend op het incidenteel hoger beroep.

1.6. De gemachtigde van belanghebbende heeft op 9 oktober 2024 nadere stukken ingediend en daarbij verzocht om aanhouding van de mondelinge behandeling van 23 oktober 2024. Het Hof heeft partijen bij bericht van 10 oktober 2024 meegedeeld geen aanleiding te zien tot aanhouding van de mondelinge behandeling.

1.7. De mondelinge behandeling van de zaken heeft plaatsgehad ter zitting van het Hof van 23 oktober 2024. Partijen zijn verschenen. De zaken zijn gezamenlijk behandeld met de hoger beroepen in de zaken BK-23/586 en BK-23/588 betreffende aan het [Samenwerkingsverband] respectievelijk belanghebbende opgelegde naheffingsaanslagen in de kansspelbelasting over de periode 2013 tot en met 2015. De Inspecteur heeft in die zaken een pleitnota overgelegd. Hetgeen in de ene zaak is aangevoerd wordt geacht te zijn aangevoerd in de andere zaken, tenzij hetgeen is aangevoerd uitsluitend op die ene zaak betrekking heeft. Van het verhandelde ter zitting is één proces-verbaal opgemaakt.

Feiten

2.1. Belanghebbende woont in de jaren 2012 tot en met 2015 in Nederland. [A] is omstreeks augustus 2013 vanuit Nederland naar [buitenland] geëmigreerd.

2.2. Belanghebbende heeft in de onderhavige jaren winst uit onderneming genoten uit de ondernemingen " [Onderneming 1] " en " [Onderneming 2] ". In de aangiften IB/PVV heeft hij de volgende winst uit ondernemingen vermeld:

2.3.1. Op verzoek van belanghebbende is voor het jaar 2012 uitstel verleend voor het doen van aangifte IB/PVV van 1 april 2013 tot 1 mei 2014.

2.3.2. Belanghebbende heeft over de jaren 2012 tot en met 2014 aangifte gedaan naar de volgende bedragen:

2.3.3. Het aangegeven belastbaar inkomen uit werk en woning bestaat uit belastbare winst en het saldo van inkomsten en aftrekposten eigen woning.

2.3.4. Aan belanghebbende zijn overeenkomstig de ingediende aangiften aanslagen IB/PVV en Zvw opgelegd.

2.4. De FIOD is in 2014 een onderzoek gestart, genaamd “ [FIOD-onderzoek] ”, waarbij, onder anderen, belanghebbende wordt verdacht van deelname aan een criminele organisatie, (gewoonte)witwassen en het geven van gelegenheid om mee te dingen naar prijzen of premies indien aanwijzing geschiedt door enige kansbepaling zonder dat hiervoor een vergunning is verleend (overtreding van artikel 1, lid 1, onderdeel a, van de Wet op de Kansspelen (WOK)). Na afronding van het onderzoek is de officier van justitie overgegaan tot vervolging van, onder anderen, belanghebbende en [A] .

2.5. De FIOD heeft tijdens het onderzoek een rechtshulpverzoek ingediend bij de autoriteiten van het Verenigd Koninkrijk, waarbij informatie is opgevraagd over de rechtspersoon [B Ltd.] . [B Ltd.] exploiteerde de website [Website 1] . Door middel van [Website 1] kon worden deelgenomen aan kansspelen. Daartoe konden spelers zich registreren bij de website. Daarnaast konden spelers door middel van een gelaagde structuur aan de kansspelen deelnemen. De spelers speelden dan niet direct bij [Website 1] , maar met tussenkomst van een agent.

2.6. Uit het onderzoek komt naar voren dat belanghebbende in ieder geval vanaf 3 september 2013 (omstreeks de datum van emigratie van [A] ) bij [Website 1] als Master Agent het account 5157 beheerde en dat het netwerk van account 5157 48 agenten omvatte met 277 klanten. Het door [B Ltd.] aangeleverde bestand bevat gegevens over 179.392 weddenschappen op sportwedstrijden in de periode 28 april 2011 tot en met 14 september 2015. Account 5157 werd in juli 2013 actief en belanghebbende was op het account werkzaam vanaf augustus 2013. Verder was belanghebbende vanaf augustus 2013 ook werkzaam op account 2100 dat toebehoorde aan [A] . Dit account omvat een netwerk van 50 agenten met 268 klanten. Vanaf augustus 2013 verschuiven de meeste inzetten naar het account 5157.

2.7. Tot de gedingstukken behoort het proces-verbaal van het FIOD-onderzoek “ [FIOD-onderzoek] ” inzake ‘criminele organisatie [A] ’ met nummer AMB-186 (AMB-186). Hierin is onder meer het volgende vermeld:

“De Master Agent die aangenomen weddenschappen (geheel of gedeeltelijk) bij het wedkantoor aanbrengt ontvangt daarover een commissie van het wedkantoor. Om weddenschappen aan te brengen maakt hij gebruik van faciliteiten die hem ter beschikking staan op de goksite van het wedkantoor. Op de site van het wedkantoor heeft de Master Agent toegang tot een virtueel domein waarin hij accounts voor zijn agentennetwerk en klantenkring kan aanmaken.

Het domein is zo opgebouwd dat er verschillende niveaus zijn aan te brengen van agenten en subagenten en spelers waaraan in oplopende schaal rechten zijn toegekend.

De hoogste rechten liggen bij de master account van de Master Agent, gevolgd door verschillende "lagen" sub-accounts, eindigend bij de spelers. Deze structuur wordt in zijn geheel 'netwerk' genoemd.

Per netwerk is er één master account. De Master Agent heeft toegang tot dit master account en kan van hieruit agenten- en sub agentenaccounts aanmaken. De Master Agent stelt de inloggegevens van een agentenaccount ter beschikking van de betreffende agent. Onder de (sub)agentenaccounts kan de agent of Master Agent spelersaccounts aanmaken.

De agent of Master Agent stelt een spelersaccount ter beschikking van een speler en/of plaatst namens een speler weddenschappen op het spelersaccount.”

(AMB-186, p. 5)

En:

“- (…) Het 2100-netwerk is tot in het jaar 2013, althans qua inzet, het omvangrijkste netwerk waar de criminele organisatie over beschikt (…).

(DOC-1456 laat zien dat vanaf maart 2015 de inzet op netwerk 2100 weer hoger uitkomt dan de inzet op 5157 dit is verklaarbaar door de aanhouding van [A] en [belanghebbende]op 16 februari 2015. (…) werd ca. 3 maanden later aangehouden, namelijk op 11 mei 2015.)”

(AMB-186, p. 163)

2.8. Tot de gedingstukken behoort het proces-verbaal ‘inzake goksystematiek met behulp van websites, gehanteerd door de organisatie [A] ’ met nummer AMB-205 (AMB-205). Hierin is de structuur van de Master Account, agenten en spelers als volgt beschreven:

“4.4.2 Structuur van master agent, agent en speler

In paragraaf 2.2 is de agenten- en spelersstructuur beschreven zoals gehanteerd door de organisatie [A] . Deze structuur is vrijwel identiek aan hoe de website [Website 1] zijn goknetwerken heeft ingericht en waar ook gewerkt werd met commissie over behaalde winsten. Binnen de website [Website 1] was er de mogelijkheid om netwerken te creëren. Een netwerk bestaat normaliter uit drie lagen: één masteragent, hieronder een laag met agenten en hieronder een laag met spelers. Commissie werd berekend over de behaalde winsten, oftewel het spelverlies van de spelers.

De master agent ontving commissie van [Website 1] , de agent ontving commissie van de master agent. Het percentage commissie van de master agent was gebaseerd op een afspraak tussen [Website 1] en de master agent. Het percentage commissie van de agent was gebaseerd op een afspraak tussen de master agent en de agent.”

(AMB-205, p. 17)

En over de website [Website 1] :

“4.1.1.1 Onderscheid direct weddenschappen plaatsen op [Website 1] versus methodiek organisatie [A]

Op de website [Website 1] was het de meest gebruikelijke manier om direct te spelen als speler. Dit betekent dat je je als speler registreert en zelf speeltegoed stort om dit vervolgens in te kunnen zetten op weddenschappen. Indien je als speler jouw speelwinst uit wil laten keren kan dat door een verzoek te doen via de website. Bij dit verzoek dient, naast je persoonsgegevens, een rekeningnummer te worden vermeld waar het uit te keren bedrag op kan worden gestort. Deze procedure staat op de website [Website 1] vermeld. (…)

Bovenstaande wijze van gokken via de website [Website 1] wijkt af van de manier waarop de organisator, het samenwerkingsverband, zijn spelers liet spelen. Spelers speelden onder de organisatie van het samenwerkingsverband zonder registratie van hun eigen gegevens, stortten zij zelf geen speeltegoed op het spelersaccount, gaven zij geen eigen rekeningnummer op en werd eventuele speelwinst niet per bank uitgekeerd.”

(AMB-205, p. 11)

2.9. In de organisatie werd gewerkt met een puntensysteem. Dit hield in dat de genoemde euro's op de website [Website 1] eigenlijk punten waren en een andere waarde in euro's konden hebben. Per individuele speler kon dit verschillen. In het onderzoek is gebleken dat een punt een waarde van € 1, € 2, € 5 of € 10 kon vertegenwoordigen.

2.10. Volgens de gegevens van de FIOD hadden belanghebbende en [A] de volgende specifieke afspraken met [B Ltd.] :

“SPECIFIEK (VOOR DE ORGANISATIE)

In dit onderzoek hadden verdachten de beschikking over een of meerdere master accounts op de website van [Website 1] . Verdachten bedongen een afwijkende commissie afspraak met [B Ltd.] , de organisatiestructuur (/het wedkantoor) achter [Website 1] . In afwijking van de tot 2011/2012 gebruikelijke praktijk werden de commissiegelden niet meer aan de agenten uitgekeerd maar aan de Master Agent. Die kon/moest de commissies vervolgens toedelen aan zijn agenten [zie V06-02a pag. 5/6].

Verdachten [A] en [belanghebbende] konden als Master Agent speelgelden zowel naar beneden in de structuur verplaatsen als naar boven; van spelersaccounts naar de Master Account dus [V07-02A pag. 3; V06-02A pag.13; V08-02A pag.10].

Door deze combinatie van mogelijkheden werd het de verdachten(/de criminele organisatie) mogelijk gemaakt om zowel de inzetten op weddenschappen als het uitbetalen van speelwinsten voor het grootste deel in contanten af te handelen.

Verdachten koppelden aan dit contante geldcircuit een puntensysteem. Verdachten verkochten speeltegoeden in contanten aan de spelers, al dan niet via het agentennetwerk. Over de waarde van de speeltegoeden maakten zij vervolgens ook afspraken met de spelers. Die afspraak hield vaak in dat er een vermenigvuldigingsfactor van 2, 5 of 10 werd gebruikt. Bij een vermenigvuldigingsfactor van 10 betaalt een speler €10 in contanten aan de verdachten voor €1 speeltegoed op de website van [Website 1] .

Met deze afspraak, in combinatie met de nagenoeg volledig contante afhandeling, werd 90% van de weddenschap buiten het zicht van [Website 1] gehouden en viel het hiermee gerealiseerde exploitatieresultaat direct toe aan verdachten/(de criminele organisatie).”

(AMB-186, p. 6.)

2.11. Volgens gegevens van de FIOD blijkt over het puntensysteem:

“Op het account van de agent/speler staat onder meer vermeld wat de hoeveelheid speeltegoed is dat de speler in kan zetten op weddenschappen. Uit het onderzoek komt naar voren dat de organisatie van het samenwerkingsverband met agenten en spelers verschillende afspraken heeft gemaakt over de hoeveelheid speeltegoed op hun account.

Op de website [Website 1] staat de hoeveelheid speeltegoed vermeld als een bedrag in euro's. Dit bedrag in euro's vertegenwoordigde bij de agenten en spelers onder het samenwerkingsverband verschillende waarden, veelal punten genoemd.

Afhankelijk van de afspraak tussen het samenwerkingsverband en de agent/speler kon één (1) euro speeltegoed op de website een waarde vertegenwoordigen van bijvoorbeeld twee, vijf of tien euro.

(...) Het voordeel van het spelen met punten voor het samenwerkingsverband was dat een groot deel van de omzet werd weggezet bij het samenwerkingsverband en niet bij het bedrijf gelieerd aan de website [Website 1] . Zo werd bij een vermenigvuldigingsfactor van 10, slechts 1 euro ingezet op de website [Website 1] . Hierdoor liep 90% van de gokomzet via het samenwerkingsverband, wat per saldo resulteerde in meer verdiensten voor het samen werkingsverband.

Het puntensysteem komt onder meer naar voren uit de hierna genoemde handgeschreven overzichten aangetroffen tijdens de doorzoeking in de door (...) gebruikte woning, getuigenverklaringen en afgeluisterde telefoongesprekken.”

(Controlerapport van een administratief onderzoek van de Belastingdienst bij belanghebbende, 30 november 2017)

2.12. In 2014 is door belanghebbende en [A] gestart met de website [Website 2] , waar ook weddenschappen afgesloten konden worden. [Website 2] was een illegale kopie van [Website 3] , een site waarvan belanghebbende in het verleden mede-eigenaar was. Voor deze site is ook een app voor mobiele communicatieapparatuur beschikbaar, in tegenstelling tot [Website 1] . Eind 2014 zijn de website en app [Website 2] actief geworden. Het was de bedoeling om alle agenten en spelers over te laten gaan van [Website 1] naar [Website 2] .

2.13. Volgens gegevens van de FIOD blijkt over [Website 2] :

“[Belanghebbende] heeft gedurende het WOD-traject aangegeven dat [B Ltd.] (' [Website 1] ') niet wilde investeren in een mobiele applicatie voor het aanbieden van kansspelen. Vermoedelijk is dit de reden geweest voor [A] om eind 2014 een eigen website te ontwikkelen waarbij dit wel mogelijk was.

Vermoedelijk betreft dit de website [Website 3] . (...) heeft [naam informant] gehoord van [belanghebbende] dat ' [Website 2] ' de "illegale kopie" is van ' [Website 3] '. (...)

Eind 2014 en begin 2015 proberen leden van de vaste kern van de (...) organisatie hun klantenkring van ' [Website 1] ' grotendeels over te zetten naar ' [Website 2] '. Uit de aangehaalde voorbeelden in dit hoofdstuk komt naar voren dat de (...) organisatie opstart problemen ervaart met de mobiele applicatie ' [Website 2] '. Vermoedelijk wordt door ' [Website 2] ' een loginnaam gegenereerd bij het aanmaken van een agentenaccount die uit (willekeurige) cijfers en letters bestaat. [Belanghebbende] vindt dit vervelend en wil liever "op de oude manier" verder waarbij hij zelf de inlognaam kon aanmaken. Verder heeft [belanghebbende]vermoedelijk een testaccount aangemaakt voor een agent op ' [Website 2] '. De reden hiervoor is dat (...) [belanghebbende] zo kunnen experimenteren hoe de nieuwe website werkt.

[Belanghebbende] probeert iedere dag een deel van zijn agenten dan wel spelers over te zetten naar ' [Website 2] '. [Belanghebbende] geeft hierbij aan dat hij liever iedereen maal 10 laat spelen (puntensysteem) op een aantal klanten na die vermoedelijk alleen casinospellen spelen. Volgens [belanghebbende] heeft [A] het perfect gedaan en hij is enthousiast over de mobiele applicatie van ' [Website 2] '.

Uit de hierna beschreven bevindingen is bij ons het vermoeden ontstaan dat [belanghebbende] (...) via ' [Website 2] ' op dezelfde wijze kansspelen aanbieden in Nederland als dat zij dat deden via de website van ' [Website 1] '. Via ' [Website 2] ' worden daarnaast kansspelen aangeboden door middel van een applicatie die op een mobiele telefoon te installeren is. [Belanghebbende] geeft in diverse tapgesprekken aan dat op ' [Website 2] ' volgens het puntensysteem wordt gespeeld.