Rechtbank Noord-Nederland, 21-01-2016, ECLI:NL:RBNNE:2016:1419, 14/3447

De heer [X] (geboren [geboortedag] 1945) bezat in het jaar 2008 99,9 percent van de aandelen in eiseres. Zijn zoon [naam zoon] en dochter [naam dochter] bezaten ieder 0,05 percent.

Eiseres had onder andere de volgende deelnemingen:

- [A] Holding BV (een belang van 46 percent)

- [B] BV (een belang van 93,75 percent), en

- [C] BV (een belang van 5 percent)

[B] BV en [C] BV namen respectievelijk voor 5 percent en 24,5 percent deel in [A] BV. De resterende aandelen in laatstgenoemde vennootschap werden gehouden door [D] BV en de [E] BV.

De aandeelhouders van [A] Holding BV hebben in het jaar 2006 besloten dat eiseres en [B] BV hun belang in [A] Holding BV zouden afstoten. De reden was dat de heer [X] de pensioengerechtigde leeftijd naderde en geen opvolger had in de familie.

Tijdens de informele vergadering van 18 april 2007 kwam de opvolging weer ter sprake.

Tijdens de algemene vergadering van aandeelhouders van [A] Holding BV van 13 juni 2007 gaf de heer [X] aan dat hij een gesprek had gehad met de [Bank 1] in verband met het zoeken naar een geschikte partij die een informatiememorandum over de onderneming kon opstellen. Er werd besloten in verband met het onderzoeken van opties om, naast de [Bank 1] , ook contact op te nemen met [Bank 2] en [Advies BV] (hierna: [Advies BV] ). De heer [X] gaf aan dat hij de (verkoop)onderhandelingen niet zelf wilde voeren.

Op 4 juli 2007 stuurde [Advies BV] aan [A] Holding BV een plan van aanpak voor de begeleiding van de verkoop van de aandelen van deze vennootschap.

Op 5 juli 2007 schreef de heer [X] aan mevrouw [Y] (lid van de raad van commissarissen van [A] Holding BV) dat hij met [Advies BV] had besproken dat het onderzoeken van een managementbuy-out niet parallel kon lopen met een zoektocht naar een strategische overnamepartner.

Op 6 augustus 2007 bevestigde de heer [X] dat de [A] groep [Advies BV] heeft uitgekozen om de verkoop te begeleiden.

Op 17 augustus 2007 bevestigde [Advies BV] de ontvangst van de opdracht voor de begeleiding van de verkoop van de aandelen.

Op 14 december 2007 heeft [Advies BV] een indicatief waarderingsrapport opgesteld. In dit rapport is onder andere vermeld: “De heer [X] heeft aangegeven tijdig de overdracht van de aandelen in [A] te willen regelen”.

Op 1 februari 2008 bespraken de directie van [A] Holding BV en [Advies BV] de ontwikkeling van de omzet, de brutomarge, de personele kosten, de investeringen en het werkkapitaal van [A] Holding BV.

Op 5 februari 2008 heeft [Advies BV] een e-mail gestuurd aan de heer [X] . In de e-mail vroeg hij informatie voor het opstellen van een longlist.

Op 15 februari 2008 heeft de heer [naam] namens de aandeelhouders de [D] BV en de [E] BV een volmacht gegeven voor de verkoop van de aandelen [A] Holding BV.

Op 4 maart 2008 heeft [D] BV een bod uitgebracht op de aandelen [A] holding BV.

In het gespreksverslag van 27 maart 2008 is vastgelegd dat is besloten dat het bod van [D] BV niet werd aanvaard, dat een managementbuy-out van tafel was en dat een verkooptraject met een externe partij zou worden opgestart.

Op 28 maart 2008 heeft mevrouw [Y] een e-mail gestuurd aan de heer [X] waarin zij aangeeft dat [naam bedrijf] een offerte zal opstellen voor een vendor due diligence onderzoek.

Op 17 april 2008 begon [Advies BV] met het opstellen van een informatiememorandum.

Op 5 juni 2008 heeft mevrouw [Y] een e-mail gestuurd waarin zij schijft: "De doorlooptijd is zolang het verkoopproces loopt met een maximum van anderhalf jaar. Dit is een voorstel van [Advies BV] die de verkoop voor ons begeleid. Een zuiver technische zaak zou ik zeggen. Het is niet de bedoeling met de onderneming te leuren, dat is in niemands belang. Mocht [Advies BV] kunnen leven met 12 maanden dan lijkt het geen probleem dit aan de te passen, o.i. namelijk slechts om praktische redenen 18 maanden (en lijkt op voorhand ook wat lang), maar ook (c.q. vooral) gelijkgesteld aan de lengte van het verkoopproces. In inmiddels gecheckt: er is geen bezwaar om de zin aan te passen aan: (...)".

Op 30 juni 2008 heeft [naam bedrijf] twee brieven gestuurd waarin zij een in te stellen due diligence onderzoek offreert. De heer [X] heeft de offerte op 3 juli 2008 namens [A] Holding BV getekend. In augustus 2008 ving het due diligence onderzoek aan.

Op 18 juni 2008 vond een overleg plaats tussen de verkopende partijen en [Advies BV] .

Op 14 augustus 2008 heeft [Advies BV] een mail gestuurd waarin zij de stand van zaken aangeven met betrekking tot de verschillende geïnteresseerde partijen.

Op dezelfde datum mailt zij (eveneens aan de heer [X] ): "onze advocaat tijdens het verkoopproces wordt [naam advocaat] ".

Op 29 augustus 2008 verstuurde [F] een indicatieve offerte.

Op 15 september 2008 verstuurde [Advies BV] uitnodigingen aan geïnteresseerde partijen deel te nemen aan de volgende stap in het verkoopproces.

In een e-mail van 18 september 2008 geeft mevrouw [Y] aan welke geïnteresseerde partijen nog in de race zijn voor de overname van de aandelen [A] Holding BV.

Op 22 oktober 2008 was het due diligence rapport gereed.

In november 2008 vonden gesprekken plaats met geïnteresseerde partijen.

In december 2008 bespraken de aandeelhouders van eiseres de verschillende biedingen.

- " in het voorjaar van 2008 het externe verkooptraject is opgestart."

- " destijds [A] [I] BV en [A] [II] BV waren aangemerkt als de te

verkopen onderdelen (eventueel inclusief [naam] BV)."

- " de scope van de voorgestelde transactie tijdens het proces is gewijzigd doordat de

[A] Holding BV heeft in 2008 in verband met de verkoop van haar aandelen tot een totaalbedrag van € 1.022.350 kosten gemaakt en doorbelast aan haar aandeelhouders naar rato van ieders belang. Eiseres heeft 46 percent ofwel € 470.281 voor haar rekening genomen en daarvan een bedrag van € 428.536 ten laste gebracht van de fiscale winst. Een bedrag van € 41.744 heeft zij in haar aangifte aangemerkt als niet aftrekbare verkoopkosten deelneming.

De hiervoor vermelde kosten zijn opgekomen ter zake van de werkzaamheden van de volgende vijf partijen:

-

[Advies BV] voor het geven van strategisch advies, identificeren van potentiële kopers en het begeleiden van het proces van de (voorgenomen) verkoop in algemene zin (totaal van de facturen € 408.799);

-

[G] voor het verrichten van consultancy diensten ten behoeve van de (voorgenomen) verkoop (totaal van de facturen € 94.996);

-

[naam bedrijf] voor het uitvoeren van een vendor due diligence en het naar aanleiding daarvan opstellen van een rapport (totaal van de facturen € 473.126);

-

[naam advocaat] voor het opstellen van de koopovereenkomst en het verstrekken van juridisch advies (totaal van de facturen (€ 41.861);

-

[naam bedrijf] voor het verzorgen van de inrichting van de digitale dataroom (totaal van de facturen € 3.567).

Bij het vaststellen van de aanslag heeft verweerder het onder 1.42 vermelde bedrag van € 428.536 buiten aanmerking gelaten.

Tussen partijen is in geschil tot welk bedrag de ten laste van belanghebbende gekomen kosten die zijn gemaakt in verband met de verkoop van de aandelen [A] Holding BV (hierna: de kosten) van in totaal € 470.281 zijn aan te merken als verkoopkosten in de zin van artikel 13, eerste lid, van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 (hierna: de Wet). Tevens is tussen partijen in geschil of eiseres aanspraak heeft op vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn.

- De factuur van [Advies BV] van 4 maart 2008 inzake werkzaamheden in januari: € 10.685

- De factuur van [Advies BV] van 4 maart 2008 inzake werkzaamheden in januari: € 1.987

- De factuur van [Advies BV] van 8 april 2008 inzake werkzaamheden in februari: € 17.952

- De factuur van [G] van 4 april 2008 inzake werkzaamheden januari

Voor hetgeen partijen overigens aan hun standpunten ten grondslag hebben gelegd verwijst de rechtbank naar de stukken van het geding.

Het beroep van eiseres strekt tot vernietiging van de uitspraak op bezwaar, vermindering van de aanslag tot een naar belastbaar bedrag van nihil en wijziging van de verliesbeschikking in die zin dat het verlies wordt vastgesteld op € 412.720, dan wel € 390.232, dan wel € 193.442, dan wel € 34.808. Tevens strekt het beroep tot toekenning van een vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn.

Sedert 1 januari 2007 blijven ingevolge artikel 13, eerste lid, van de Wet bij het bepalen van de winst, naast de voordelen uit hoofde van een deelneming alsmede de kosten ter zake van de verwerving van een deelneming, ook de kosten van vervreemding (hierna: verkoopkosten) van een deelneming buiten aanmerking.

Omtrent hetgeen als kosten van vervreemding is aan te merken, is tijdens de parlementaire behandeling betreffende het wetsontwerp dat heeft geleid tot de wet waarbij de onderhavige aftrekbeperking is ingevoerd, niet anders opgemerkt dan:

Uit de jurisprudentie gewezen met betrekking tot niet aftrekbare, althans als onderdeel van de kostprijs van de deelneming te activeren, aankoopkosten leidt de rechtbank af dat sprake is van verkoopkosten in de zin van artikel 13, eerste lid, van de Wet indien er een rechtstreeks oorzakelijk verband bestaat tussen de kosten en de vervreemding van de deelneming. Het moet derhalve gaan om kosten die eiseres heeft moeten maken teneinde de door haar beoogde vervreemding van de deelneming te verwezenlijken.

In voormeld oordeel ligt besloten dat het beroep gegrond is en dat wordt aangesloten bij de door partijen als meest subsidiair ingenomen standpunten, hetgeen cijfermatig inhoudt dat een bedrag van € 73.112 aftrekbaar is en dat het belastbare resultaat op € 34.808 negatief dient te worden vastgesteld.

Eiseres heeft verzocht om toekenning van schadeloosstelling wegens geleden immateriële schade door overschrijding van de redelijke termijn. Verweerder heeft zulks bestreden. De rechtbank overweegt dienaangaande het volgende.

De Hoge Raad heeft in zijn arresten van 10 juni 2011, nrs. 09/02639, 09/05112 en 09/05113, ECLI:NL:HR:2011:BO5046, BO5080 en BO5087 beslist dat het rechtszekerheidsbeginsel ertoe noopt dat ook belastinggeschillen binnen een redelijke termijn worden beslecht en dat in voorkomend geval overschrijding van de redelijke termijn, behoudens bijzondere omstandigheden, dient te leiden tot vergoeding van immateriële schade.

De rechtbank gaat verder uit van de volgende door de Hoge Raad in zijn jurisprudentie gegeven uitgangspunten voor zover te dezen van belang:

a. a) Als de bezwaar- en beroepsfase samen zolang hebben geduurd dat de redelijke termijn van twee jaar is overschreden dient te worden beoordeeld op welke wijze de termijnoverschrijding moet worden toegerekend aan de bezwaar- en aan de beroepsfase. In belastingzaken heeft als regel te gelden (vgl. HR 22 maart 2013, 111/04270, ECLI:NL:HR:2013: LJN BX6666) dat de bezwaarfase onredelijk lang heeft geduurd voor zover de duur daarvan een half jaar overschrijdt en de beroepsfase onredelijk lang voor zover zij meer dan anderhalf jaar in beslag neemt, behoudens bijzondere omstandigheden.

b) Partijen moet in beginsel enige tijd worden gegund voor motivering van bezwaar en beroep. Het is ook niet ongebruikelijk dat aan partijen enig uitstel wordt verleend voor het indienen van verdere processtukken. Deze termijn is reeds in de redelijke termijn begrepen en leidt niet tot verlenging daarvan. Van het tijdverloop dat daarmee gemoeid is, kan niet worden gezegd dat het wordt veroorzaakt door een bijzondere omstandigheid. Een eerste verzoek om uitstel van de zitting leidt evenmin tot het aannemen van een bijzondere omstandigheid (vgl. HR 20 juni 2014, nr. 13/01045, ECLI:NL:HR:2014:1461).

c) Als uitgangspunt voor de hoogte van de schadevergoeding geldt een tarief van € 500 per halfjaar dat de redelijke termijn is overschreden, waarbij het totaal van de overschrijding naar boven wordt afgerond.

Het bezwaarschrift tegen de aanslag is ontvangen op 9 januari 2013. De rechtbank heeft op 21 januari 2016 uitspraak gedaan. De redelijke termijn van twee jaar is in beginsel met een jaar en 12 dagen overschreden. Hierna zal worden nagegaan of en in welke mate deze overschrijding is toe te rekenen aan de Inspecteur dan wel aan de rechtbank en of en in hoeverre daarbij sprake is van bijzondere omstandigheden als hiervoor bedoeld.

De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eiseres gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.484 (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift, 1 punt voor het verschijnen ter hoorzitting met een waarde per punt van € 246, 1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 496 en een wegingsfactor 1).

Omdat de rechtbank het beroep gegrond verklaart, bepaalt de rechtbank dat verweerder aan eiser het door hem betaalde griffierecht vergoedt.