Het 3%-R&D-actieplan: investeren in een toekomstbestendige economie

Het kabinet benadrukt dat investeren in R&D geen vrijblijvende keuze is, maar een noodzakelijke voorwaarde voor toekomstige welvaart, economische weerbaarheid en het veiligstellen van publieke voorzieningen.
Nederland blijft met een R&D-intensiteit van 2,2% van het bbp achter bij landen als Duitsland, België en Zweden, die de Europese 3%-doelstelling al hebben gehaald. Zonder aanvullend beleid dreigt de Nederlandse R&D-intensiteit in 2030 zelfs terug te vallen tot circa 2%. Dit betekent een structureel investeringsgat van ruim € 12 miljard per jaar. Het kabinet benadrukt dat deze achterstand niet alleen de concurrentiekracht en economische groei ondermijnt, maar ook de financiering van publieke voorzieningen als zorg, onderwijs en defensie onder druk zet.

WBSO Een belangrijk onderdeel van het actieplan is het versterken van fiscale instrumenten die private R&D-investeringen stimuleren. De WBSO (Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk) blijft de brede basis van het innovatiebeleid. In de komende periode worden beleidsopties verkend om de doeltreffendheid van de WBSO te verhogen, de administratieve lasten te verlagen en het bereik onder het mkb te vergroten. Stabiel fiscaal beleid is daarbij een belangrijk uitgangspunt.

Daarnaast wordt ingezet op het mobiliseren van institutioneel kapitaal, met als doel dat pensioenfondsen en verzekeraars in 2030 minimaal € 3 miljard hebben geïnvesteerd in innovatieve start- en scale-ups.

Nationale investeringsinstelling en EU-cofinanciering Het kabinet werkt aan de oprichting van een nationale investeringsinstelling met voldoende slagkracht om private R&D-uitgaven op schaal te mobiliseren. Deze instelling kan als co-investeerder optreden en risico’s delen met private partijen, waardoor grotere investeringsrondes mogelijk worden. Ook wordt een nationale EU-cofinancieringsvoorziening verkend, zodat Nederland volwaardig kan deelnemen aan grootschalige Europese innovatieprogramma’s en optimaal gebruik kan maken van Europese middelen.

Doorontwikkeling innovatie-instrumentarium Het actieplan voorziet in de doorontwikkeling van het bestaande innovatie-instrumentarium, met aandacht voor het verminderen van versnippering, het vergroten van de effectiviteit en het beter benutten van kennis. Innovatievouchers en een flexibeler publiek-privaat samenwerkingsinstrument worden onderzocht om het mkb laagdrempelig toegang te geven tot innovatie.

Bron: Min. EZ, 11-07-2025, ‘Kamerbrief 3%-RD-Actieplan’