Aanpassing wetsvoorstel VBAR

Bij het beoordelen of iemand werknemer of zelfstandige is blijft ondernemerschap een volwaardig criterium, naast de vraag of iemand wordt aangestuurd in het werk en voor eigen risico werkt. Het wetsvoorstel komt daarmee in lijn met de recente uitspraak van de Hoge Raad in de zaak Uber/FNV. Met het (gewijzigde) wetsvoorstel VBAR beoogt het kabinet meer duidelijkheid te bieden over wanneer wordt gewerkt als werknemer of als zelfstandige, zowel voor werkenden, werkgevenden, uitvoeringsinstanties en de rechtspraak. Het kabinet streeft ernaar dit wetsvoorstel voor de zomer bij de Kamer in te dienen.

Wetsvoorstel VBAR In de huidige versie van het wetsvoorstel VBAR wordt er gekeken naar enerzijds vijf criteria rondom de aansturing in het werk en anderzijds vijf criteria over werken voor eigen risico. Pas als die criteria in evenwicht waren werd er gekeken of iemand zich buiten de arbeidsrelatie gedraagt als ondernemer, het ‘extern ondernemerschap’. Door de voorgestelde wijziging weegt het extern ondernemerschap volwaardig mee, naast de aansturing in het werk en het werken voor eigen risico.
De Hoge Raad heeft in het recente antwoord op prejudiciële vragen in de zaak Uber/FNV aangegeven dat er geen rangorde geldt tussen de verschillende gezichtspunten die kunnen wijzen op een arbeidsovereenkomst of werken als zelfstandige. Met de voorgenomen wijziging brengt het kabinet het wetsvoorstel in lijn met deze uitspraak.

Rechtsvermoeden Het wetsvoorstel VBAR introduceert daarnaast een rechtsvermoeden van werknemerschap. Als een werkende minder betaalt krijgt dan een bepaald uurtarief kan diegene claimen werknemer te zijn. Het is dan aan de opdrachtgever aan te tonen dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst. Dit deel van het wetsvoorstel blijft ongewijzigd.

Handhaving Voor de handhaving heeft het aangepaste wetsvoorstel geen gevolgen. De Belastingdienst handhaaft momenteel al op deze manier op schijnzelfstandigheid, namelijk rekening houdend met huidige wet- en regelgeving en jurisprudentie. Daardoor is het nu al het gebruik om alle criteria mee te wegen om echte zelfstandigen te onderscheiden van werknemers die in loondienst horen.
Als gevolg van de opheffing van het handhavingsmoratorium is de arbeidsmarkt in beweging schrijft de minister. De verhalen van organisaties en zelfstandigen die de overgang ingewikkeld vinden, of zorgen hebben over hun situatie, bereiken ook het kabinet. Daarom wordt er ingezet op goede communicatie en voorlichting en het voeren van gesprekken met verschillende brancheorganisaties. Ook worden de gevolgen van de handhaving de komende maanden in kaart gebracht. Hier wordt de Tweede Kamer later dit jaar over geïnformeerd.

Bron: Min. SZW 27-03-2025, nr. 2025-0000040119 - Kamerbrief diverse onderwerpen werken met en als zelfstandige(n)
Meer info: RvS: aanpak hervorming arbeidsmarkt schiet te kort (BZ Actueel 14-11-2024), Wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties naar Raad van State (BZ Actueel 25-06-2024)
Practice note: Modelovereenkomsten Wet DBA, Dienstbetrekkingen civiel en LB