BelastingZaken 2013, afl. 10 - Verlossing
Aflevering 10, gepubliceerd op 11-12-2013 geschreven door Philip RuysBijna anderhalf jaar lang lag de heffing van erf- en schenkbelasting in Nederland vrijwel stil, dankzij de uitspraak van de Rechtbank Breda dat de bedrijfsopvolgingsfaciliteit ongeoorloofd discriminerend zou zijn. Diverse tegenstrijdige uitspraken van verschillende rechters en een conclusie van de advocaat-generaal die aanleiding zag tot een correctie van de wetgeving. We waren in de ban van de BOF. Op 22 november jongstleden sprak de Hoge Raad het verlossende woord; het onderscheid tussen privévermogen en ondernemingsvermogen is niet ongeoorloofd. Een andersluidende uitspraak was niet te verwachten, al waren er vooraanstaande fiscalisten die daar anders over dachten. De weerstand tegen de BOF, waarvan in de fiscale wetenschap wordt getuigd, heeft niet zelden een politieke geur. Men is het inhoudelijk niet eens met de zeer hoge vrijstelling die geldt voor ondernemingsvermogen, waarbij men vaak gemakshalve voorbij gaat aan het feit dat ondernemingsvermogen per definitie risicodragend is en meestal niet liquide, in tegenstelling tot privévermogen. Alleen al die onzekerheid maakt onderscheid in mijn ogen gerechtvaardigd. Je kunt vervolgens van mening verschillen over hoe ver je daarin moet gaan, maar het primaat ligt bij de wetgever en zolang die geen keuzen maakt waarvoor geen 'objectieve en redelijke rechtvaardiging' bestaat (en niemand kan staande houden dat dit het geval zou zijn), moet de rechter die respecteren. Niets meer en niets minder is hier gebeurd. De Hoge Raad heeft gedaan waarvoor hij is ingehuurd; toetsen of er internationaalrechtelijke grenzen zijn overtreden en zorgen voor rechtseenheid. We leren hier weer eens van dat een beroep op internationaalrechtelijke rechtsbeginselen, zoals het verbod op discriminatie, maar ook de bescherming van eigendom, niet snel zal slagen als het gaat om het ter discussie stellen van langs democratische weg tot stand gekomen wetten. En dat is maar goed ook. De discussie rondom de BOF lijkt nu verstomd te zijn, maar dat kan van korte duur blijken. De tegenstanders hebben nu bakzeil gehaald, maar hun inhoudelijke argumenten staan nog fier overeind. Er zijn andere regelingen denkbaar, zoals een gespreide betaling en/of domweg een lager vrijstellingspercentage. Niet ongunstig voor de schatkist. Een politicus die een voordeeltje ruikt, kan hier zomaar mee aan de haal gaan. Wees dus gewaarschuwd en stel uw plannen voor bedrijfsopvolging met gebruikmaking van het zeer gunstige regime niet uit. Sterker: versnel dit, praat met uw cliënt en adviseer zolang het nog kan een fiscaal gunstige oplossing. Een wetswijziging kan uw cliënt duur komen te staan.